help, mijn paard heeft koliek!

De meest voorkomende vormen van koliek zijn:

• krampkoliek
• gaskoliek
• verstoppingskoliek
• koliek t.g.v. een onderliggend probleem: zand, wormen en maagzweren
• koliek t.g.v. een liggingsverandering (draaiing) van de darm
• valse koliek (wanneer de oorzaak van de pijn buiten het maagdarmkanaal ligt)

Gelukkig is koliek meestal het gevolg van kramp. De pijn treed op als gevolg van verkramping van de darmen. Dit zien we vaak als gevolg van een verandering in het management of de voeding en bij wisseling van weersomstandigheden. Hierbij helpt een darmontspanner en pijnstiller.

gaskoliek en verstoppingskoliek

Een ander veel voorkomend probleem is gaskoliek. Bij deze koliek ontstaat er een gasophoping in de darmen, bijvoorbeeld wanneer gras in het voorjaar en najaar veel suikers bevat en er gasvorming plaatsvind bij de afbraak door bacteriën in de darmen. Wanneer het paard het gas kan afvloeien zal het paard snel opknappen.

We zien gasophoping in de darmen helaas ook ten gevolge van een onderliggende oorzaak, zoals een darmafsluiting ten gevolge van verstopping of liggingsverandering. Een verstopping ontstaat vaak op een plek waar de darm van nature wat nauwer is. Vaak komt dit door de opname van teveel stro of andere bodembedekking, wanneer een paard onvoldoende op zijn voer heeft gekauwd (gebitsproblemen) of onvoldoende heeft gedronken.

koliek t.g.v. een onderliggend probleem

Een andere belangrijke oorzaak van verstoppingen is zand, die de motiliteit (beweging) van de darm verstoord. We zien heel veel paarden met zandkoliek. De ophoping van zand in de darmen kan gevaarlijk zijn. Zand stapelt zich geleidelijk op en kan uiteindelijk voor ernstige koliek zorgen. Daarom is het erg belangrijk om zand te behandelen.

koliek t.g.v. een liggingsverandering van de darm

Een liggingsverandering van de darm is de meest zorgelijke vorm van koliek. Doordat het grootste deel van de darmen ‘los’ in de buik van het paard liggen kunnen er darmdelen verplaatsen en draaien. Soms leidt dit tot een volledige afsluiting (strangulatie) van de darm. Een liggingsverandering heeft intensieve zorg nodig waarbij het nodig kan zijn om het paard te opereren. De darm wordt dan operatief terug op de juiste plaats gelegd. Bij een strangulatie is operatieve interventie altijd nodig. Dit heeft de beste kans van slagen als de verandering pas kort aanwezig is.

behandeling

Daarom is het belangrijk om bij koliek contact op te nemen met de dierenarts. Wij zullen het paard komen onderzoeken en u adviseren om - zolang wij naar u onderweg zijn - te gaan stappen met het paard en het voer weg te nemen. We onderzoeken het paard eerst uitwendig onderzoeken en wanneer er aanwijzingen zijn voor ernstige koliek wordt de buik via rectaal onderzoek van binnen beoordeeld. Naar aanleiding van ons onderzoek zullen we u adviseren over hoe we het beste de koliek kunnen behandelen.

tips om koliek te voorkomen

• introduceer voerwisselingen of een verandering in management geleidelijk
• zorg voor voldoende beweging
• behandel het gebit regelmatig (advies 1x per jaar)
• voer voldoende ruwvoer
• bestrijd opgenomen zand met psyllium
• voer regelmatig mestonderzoek uit en ontworm indien nodig