De geboorte van een veulen

1-2 maanden voor de uitgerekende datum

Het is verstandig om de merrie 1-2 maanden voor de verwachte geboortedatum alvast in de kraamstal te stallen, zodat ze kan wennen aan deze omgeving en antistoffen kan opbouwen.

4-6 weken voor bevalling

Wij adviseren om de merrie 4-6 weken  voor de verwachte geboortedatum te laten vaccineren om voldoende antistoffen via de biest te kunnen doorgeven. Daarnaast is het raadzaam om de merrie 4-6 weken voor de verwachte geboortedatum te ontwormen met een ivermectine preparaat (bijv. Eqvalan/Equimectin).

vlak voor de bevalling

Ook raden we aan om de achterhand en uier vlak voor de geboorte te wassen met een milde desinfecterende shampoo, zodat de infectiedruk wordt verlaagd. Dit alles zal bijdragen aan een goede start van het veulen na geboorte.

De geboorte van een veulen

De geboorte van een veulen is een bijzondere gebeurtenis, waarbij gelukkig relatief weinig problemen optreden. Echter er zijn wel een aantal belangrijke punten waarop gelet moet worden tijdens de eerste levensuren, -dagen van het veulen.

Het is ten zeerste te adviseren om tijdens de geboorte aanwezig te zijn om de geboorte te begeleiden. Het geboorteproces verloopt bijna altijd goed, echter daarna gaat het nog wel eens mis omdat het vlies (pootjesblaas, zie witte pijl op de foto ) over de neus van het veulen blijft zitten waardoor het veulen na de geboorte stikt. Dit kan door u voorkomen worden door het na de geboorte te verwijderen.

Navelstreng ontsmetten

De navelstreng zal 5-15 min na de geboorte verbroken worden op een daarvoor voorbestemde plaats (zie witte pijl op de foto) als het veulen zich beweegt en/of de merrie opstaat. Belangrijk is het om de navelstomp na het verbreken te ontsmetten met 70% alcohol + chloorhexidine. Drie keer per dag de navelstomp dippen tijdens de eerste 2 dagen, om infectie te voorkomen. Een infectie kan bij een veulen grote gevolgen hebben, zoals gewrichtsontsteking of ernstige diarree.

Vroeger werd de navelstomp ontsmet met betadine maar onderzoek heeft aangetoond dat dit teveel irriterend is en te weinig ontsmettend waardoor alsnog problemen kunnen ontstaan, daarom wordt de navel nu ontsmet met 70% alcohol + chloorhexidine.

Biestkwaliteit

Het veulen wordt met weinig tot geen energie reserves geboren, daarom is het belangrijk dat het veulen binnen 2 uur staat en drinkt. Hierdoor krijgt het veulen snel energie en antistoffen binnen. De biestkwaliteit kan nog wel eens verschillen per merrie. Merries die al dagen voor de geboorte melk hebben staan lekken, hebben meestal een slechte biestkwaliteit. Ook oudere merries (>15 jr) kunnen een slechtere biestkwaliteit hebben. Hierdoor krijgt het veulen niet de benodigde antistoffen binnen en loopt het een groter risico om infecties op te lopen. De biestkwaliteit kan na de geboorte gecontroleerd worden door uw dierenarts. U neemt na de geboorte, voordat het veulen gedronken heeft, enkele ml’s biest van de merrie af nadat u het uier schoongemaakt heeft. Dit bewaart u, samen met de nageboorte, voor controle door de dierenarts.

De dierenarts kan met behulp van een suikerrefractometer de biestkwaliteit meten. Als het suikergehalte hoog is, zal ook de concentratie antistoffen hoog zijn. Als dan het veulen goed drinkt, is de kans zeer groot dat het voldoende antistoffen binnen krijgt. Bij twijfel kan vanaf 18 uur na de geboorte het antistoffen gehalte in het bloed van het veulen gecontroleerd worden. Als dan blijkt dat het veulen een te lage concentratie antistoffen heeft, kan het via een infuus worden aangevuld met een hyperimmuun serum. Hierdoor krijgt het veulen alsnog een goede immuniteit en is het beter beschermd tegen infecties. Dit vermindert vervolgens de kans op complicaties.

De nageboorte

De nageboorte (placenta) komt bij de meeste merries 0,5 – 1,5 uur na de geboorte eraf en dient er zeker binnen 3 uur na de geboorte eraf te zijn. Is dit niet het geval, dan dient u uw dierenarts te bellen om dit te behandelen. Indien er niet wordt ingegrepen, dan is de kans groot op complicaties als baarmoederontsteking, hoefbevangenheid en sepsis (bloedvergiftiging).  Als de nageboorte eraf is gekomen, dient deze te worden gecontroleerd op het ‘volledig’ zijn. Indien u hier twijfels over heeft, dan kan u de nageboorte bewaren totdat de dierenarts deze heeft gecontroleerd (de dag van de geboorte).  

Darmpek

Als laatste is het belangrijk erop te letten dat de darmpek eraf komt. Dit gebeurt meestal de eerst 24 uur na de geboorte en de veulens staan er wat op te persen. Het veulen mag er echter niet heel hard op persen, want dan is de kans groot op een blaasruptuur. Indien u twijfels heeft over het ‘makkelijk’ afkomen van de darmpek, dan kan uw dierenarts dit controleren en indien nodig het veulen een clysma geven.

wat is normaal en wanneer een dierenarts bellen?

Hierbij enkele referentiewaarden die u kunt aanhouden om te evalueren of het geboorteproces normaal verloopt en wanneer u uw dierenarts moet bellen:

'normaal' waarden veulen

Ons advies is om veulen 12 tot 24 uur na geboorte door uw dierenarts te laten nakijken, eventueel aangevuld met een bloedonderzoek om de antistoffen IgG te bepalen.

geboortepakket

U kunt via de paardenkliniek een 'klein' of 'groot' geboortepakket bestellen om materialen tijdig in huis te hebben voor de geboorte van het veulen

Bij twijfel

 BEL ons! Wij zijn 24 uur per dag, 7 dagen per week voor spoed beschikbaar op 0575 - 587 870!