Voortplanting
Konijnen staan erom bekend goed te kunnen voortplanten. Maar ook cavia’s kunnen meerdere keren per jaar een nestje krijgen. Dit is dus iets om rekening mee te houden bij de groepsvorming. Om voortplanting te voorkomen kan het rammetje of beertje gecastreerd en de voedster of het zeugje gesteriliseerd worden. Sterilisatie en castratie kunnen ook helpen bij het koppelen van meerdere dieren, aangezien zij negatief en agressief gedrag kunnen voorkomen, verminderen en/of verhelpen. We steriliseren cavia’s of konijnen ook wel preventief om gezondheidsproblemen in de toekomst te voorkomen.
Vanaf vijf maanden leeftijd zijn konijnen vruchtbaar. Voedsters kunnen gedekt worden op een leeftijd van vijf tot negen maanden. De dracht duurt tussen de 29 en 33 dagen. Na de bevalling is de voedster meteen weer vruchtbaar! Cavia’s zijn vanaf twee tot drie maanden al vruchtbaar, maar nog niet volgroeid. De ideale leeftijd voor een eerste nestje is tussen de acht en negen maanden. De draagtijd van een cavia is tussen de 65 en 70 dagen. Ook cavia’s laten zich vrij snel na de geboorte van de jongen weer dekken.
Voor de bevalling plukt de voedster haar bij zichzelf uit en maakt daar, samen met strooisel, een nest van. Een konijn kan tussen de één en de tien jongen krijgen. De jongen worden blind en kaal geboren. Na drie weken komen de jongen uit het nest. Na vijf weken is het onderscheid te zien tussen rammen en voedsters. De jongen blijven bij de moeder tot ze zes weken oud zijn. Een cavia kan tussen de twee en vier jongen per nest krijgen. In tegenstelling tot konijnen zijn de pas geboren cavia’s door de langere draagtijd al volledig ontwikkeld. Ze kunnen meteen lopen, zijn behaard, hebben hun ogen open en ook het gebit is al ontwikkeld. Op een leeftijd van vijf tot zes weken kunnen ze bij de moeder weggehaald worden.
Sterilisatie/castratie
Als u een mannelijk en een vrouwelijk dier samen wilt houden, maar geen jongen wilt, kunt u ervoor kiezen het mannelijke dier te laten castreren. De ram of beer vertoont vaak het meeste seksuele gedrag en daarnaast is de operatie van het mannelijke dier het eenvoudigst. Maar ook sterilisatie van het vrouwtje is een optie als u geen nestje wil.
Bij het steriliseren (eigenlijk castreren) van voedsters of caviazeugjes worden de eierstokken en de baarmoeder verwijderd. Bij castratie van het rammetje of beertje worden de testikels verwijderd. Voedsters en zeugjes kunnen vanaf zes maanden gesteriliseerd worden en het liefst voor het 2e jaar. Rammetjes en beertjes kunnen vanaf vier tot vijf maanden gecastreerd worden.
Voor castratie of sterilisatie wordt ook gekozen om bepaald negatief (agressief) gedrag te voorkomen, te verhelpen en/of te verminderen. Negatief gedrag als territoriumdrift en dominantiebepaling kunnen vaak met een castratie of sterilisatie opgelost worden.
Bij konijnen en cavia’s worden ook preventief sterilisaties uitgevoerd. Voedsters lopen bijvoorbeeld het risico baarmoederkanker of baarmoederontsteking te krijgen. Vanaf een leeftijd van vier jaar is het risico op het ontstaan van baarmoederkanker 50-80%. Een operatie is dan ook nog mogelijk, maar veel risicovoller voor het dier. Vandaar dat vaak uit voorzorg gesteriliseerd wordt. Bij caviazeugjes zien we regelmatig het ontstaan van cysten van de eierstokken, deze kunnen enorm groeien. Om dit te voorkomen kan men een caviazeugje preventief laten steriliseren.